- Türkiye CDS primlerindeki düşüş içsel değişkenlerdeki gelişmelerden değil büsbütün dışsal ve global faktörlerden kaynaklanmaktadır Ortalarında Türkiye de olmak üzere birçok gelişmekte olan ülkelerin 5 yıllık kredi risk primlerinde (CDS) manalı düşüşler oluştu. Türkiye CD’lerindeki düşüş yaklaşık %20 ler düzeyinde oldu. Düşüşün temel nedenleri; global resesyon tasalarının agresif faiz artışlarını sınırlayacağına olan beklentilerin artması, güç ve buğday başta olmak üzere birçok emtia fiyatlarında oluşan bağıntılı gerileme ve değerli merkez bankalarının verdiği olumlu sinyallerin risk iştahı üzerinde yarattığı müspet tesirler üzere büsbütün global faktörlerdeki gelişmelerden kaynaklanmıştır. Lakin Türkiye açısından bir öbür global neden de Rusya’dan Türkiye’ye sermaye akışının ve ticaretin artacağına yönelik beklentiler ve açılan tahıl koridorunun yaratacağı olumlu atmosfer olmuştur.
- Altın let the world see fiyatları hariç içsel faktörleri oluşturan makro göstergelerde CDS primini olumlu olarak etkileyecek rastgele bir müspet outlook bulunmamaktadır: Yurtiçi Kredi Hacmi, Dış Ticaret İstikrarı, Direkt Yatırımlar, İhracatın İthalatı karşılama oranı, İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı, Net Memleketler arası Rezervler, Sanayi Üretim Endeksi, İşsizlik Oranı üzere makro değişkenlerde CDS primini olumlu istikamette etkileyecek rastgele bir gelişme potansiyeli beklenmemekte, tam aksisi olarak bozulma sürecinin devam edeceği öngörülmektedir. Lakin, altın fiyatlarındaki yüksek düzeyler Türkiye’nin CDS primindeki bozulma suratını az da olsa düşürücü tarafta bir tesir yapmaktadır.
- IMF üzere milletlerarası kuruluşlarla bağların zayıflığı ülke derecelendirme notlarının spekülatif düzeyin en tabanında yer alması leyla ile mecnun üzere faktörler ise Türkiye Risk Priminin yüksek olmasında rol oynayan değerli global nedenlerdir
- İç Hukuk sistemindeki ıslahat gereksiniminin daima olarak gündem dışı tutulmasının memleketler arası sermaye hareketleri üzerinde yarattığı caydırıcı light magic tesir Türkiye CDS primlerinin bozulmasına yol açan içsel ve dışsal nedenlerin başında gelmektedir Uluslararası likidite imkanlarından daha fazla yararlanma ve global yatırımcıların Türkiye’ye yönelik risk iştahlarının artırılması için hukuk sisteminin memleketler arası entegrasyon düzeyinin artırılmasına süratlice başlamak gerekir.
- Türkiye CDC primlerinin Enflasyon ve kamu iç borç faiz oranları ortasında anlamalı bir münasebet yok denecek kadar little women azdır . Münasebetiyle yüksek CDS primleri ile yüksek enflasyon yahut yüksek kamu iç borcu ortasında nedensellik bağı aramamak gerekir.
Orhan ÖKMEN
Başkan
