Faizleri düşük tutacağım savıyla çeşitli kanallardan finans sermayesine rant aktaran gerek Hazine gerekse Merkez Bankası Eyüp Escort bayan üzerinden son analizde sade yurttaşların cebinden onları kara boğan çarpık bir yapıyla karşı karşıyayız 100 milyar TL ye dayanan kârlar da bu garip sistemin bankalara armağanı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Escort Eyüp Kurumu BDDK 3 Haziran 2022 tarihli datalarına nazaran Türk Bankacılık Bölümünün Nisan 2022 periyot net kârı 98 2 milyar TL ye ulaşmış durumda Bu 20 7 milyar seviyesinde gerçekleşen geçen Eyüp Escort yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 375 lik dayanılmaz bir artışa denk geliyor
Faize karşı olduğunu söyleyen bir iktidar devrinde bankacılık dalının keyfinin ne kadar yerinde olduğunu geçen hafta açıklanan ekonomik büyüme bilgilerinden de okumak olanaklıydı Zira gayrisafi yurt içi hasılayı oluşturan tüm faaliyet kolları içerisinde en büyük sıçramayı yüzde 24 2 artışla finans kesimi sağlamıştı Hatırlanırsa tıpkı periyotta inşaat bölümü yüzde 7 2 daralmıştı
Bu rekor kârın kaynaklarını sayılarıyla detaylı bir halde incelemeden isterseniz yazının tümünü okumaya vakti olmayanlar için bir özetleme yapalım Nisan sonunda TÜİK in resmi enflasyonu yüzde 70 iken kur muhafazalı mevduat KKM kanalıyla bankalar yüzde 14 faizle mevduat topluyordu Eksi 56 puanlık bu fonlarla enflasyonun çok altında faizlerle de olsa açılan kredilerden önemli kâr marjları sağlıyordu Üstelik şirketler ve bireyler avantajlı faizlerle krediye eriştikleri için borçlarını ödemek konusunda çok istekli davrandıklarından takibe giren alacaklar TGA iktisattaki bu kaos ortamı göz önüne alınırsa o kadar keskin bir artış göstermiyordu
Belki daha da kıymetlisi bankalar tartıyla döviz mevduatları sayesinde Merkez Bankası nın TCMB yüzde 14 faizli 1 haftalık repo imkanından yararlanıyordu Bu bol kepçe likidite ile Hazine nin iç borçlanma kâğıtlarını almaları halinde de hem kredi riskiyle karşılaşmıyor hem de önemli kârlar yazabiliyorlardı TCMB de bu sayede brüt döviz rezervlerini daha yüksek gösterme fırsatı buluyordu Aslında kısa vadede kazan kazan izlenimi veren uzun vadede kamuya münasebetiyle sade yurttaşa büyük ziyanlar yükleyen bir düzenek kelam konusuydu
İsterseniz artık kalem kalem bu kârların kaynaklarını inceleyelim
KÂRLARIN ASIL KAYNAĞI NET FAİZ MARJI
TCMB nin 30 Mayıs 2022 tarihli Finansal İstikrar Raporu nda bankaların gerek faal kârlılığının gerekse öz kaynak kârlılığının yüksek seyrettiği söz ediliyor Etkin kârlılığının bileşenleri net faiz geliri 5 9 puan fiyat ve kurul 1 1 puan ve sermaye piyasası kambiyo süreçleri 0 7 puan idi Kredi risk maliyeti 2 5 puan ve öteki maliyetler ise 2 5 puan kârlılığı aşağı çekiyordu Karşılık ayırmak bir maliyet olmanın ötesinde mümkün ziyanlara karşı bir tampon vazifesi gördüğü için aslında bir teminat de sayılabilir Bu kârlılık oranları genel kabul görmüş standartlara nazaran çok yüksek bir seviye kabul edilebilir
KKM NİN AVANTAJI DA BANKALARA
En son açıklanan 27 Mayıs tarihli KKM dataları 904 1 milyar TL seviyesindeydi 98 2 milyar TL bankacılık dalı kârının elde edildiği Nisan periyodunda ise 782 milyar TL yi aşmıştı Bu yüzde 70 enflasyon devrinde bankaların yüzde 14 faizle fon sağlaması manasına geliyordu Tasarruf sahipleri hesaplarının vadesi dolduğunda TL nin ilgili dövize karşı kıymet kaybının yüzde 14 ü aşan kısmı Hazine TCMB tarafından karşılanacağı için kur garantisi nedeniyle faizin düşüklüğüne aldırmıyor böylece bankalar çok ucuz maliyetle para topluyordu Ayrıyeten KKM nin 3 6 ay vadeli olma özelliği banka bilançolarındaki vade uyumsuzluğu meselesini yani mevduatların daha kısa vadeli kredilerin daha uzun vadeli olma durumunu hafifletiyor bankalara bir avantaj daha sunuyordu
PARA TAKASIYLA 589 MİLYAR LİRA
TCMB Nisan Enflasyonu Raporu na nazaran Nisan sonunda para takası swap süreçleri yoluyla bankalara 589 milyar TL yüzde 14 faizle kaynak sağlanıyordu Bu 3 ay öncesindeki 613 milyar TL seviyesine nazaran döviz mevduatların KKM ye kayması nedeniyle bir ölçü düşüş gösterse de TCMB nin döviz makyajı yapmasına imkan tanıma karşılığı çok ucuz maliyetli fonlara erişim manasına geliyor bankaların kârlarının öteki bir menbaını oluşturuyordu 293 milyar TL de açık piyasa süreçleri APİ yoluyla geliyor birebir sistemin işlemesiyle tekrar ucuza bir borçlanma gerçekleşiyordu
ENFLASYON ALTINDA KREDİ TALEBİ DE CANLI
Bankalar büyük avantajla topladıkları fonların kıymetli bir kısmını kredi formunda bireylere ve şirketlere pazarlıyorlar Nisan sonu prestijiyle gereksinim kredisi faiz oranları yüzde 28 2 konutta yüzde 18 5 taşıtta yüzde 24 4 tüketici kredilerinde yüzde 25 7 ve ticari kredilerde yüzde 21 8 di Bu oranlar enflasyonun çok altında olduğu için haliyle büyük istek görüyor buna rağmen bankaların kaynak maliyeti daha da düşük seviyede gerçekleştiği için yüksek bir net faiz marjı elde etmelerini engellemiyordu Bu nedenle borçlular geri ödemelerini aksatmamak için büyük uğraş harcıyor örneğin takibe giren alacaklar tüketici kredilerinde yüzde 2 4 kredi kartlarında yüzde 2 6 dan öteye geçemiyordu Bu da bankalara sunulmuş ek bir avantajdı
TÜFE ENDEKSLİ TAHVİLLER BANKALARIN TEKELİNDE
Yazının tamamı burada
