Birleşmiş Milletler, bu yıl 17 Haziran Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Çaba Günü’nde kuraklık sıkıntısına odaklanarak bu sıkıntıya karşı daima birlikte aksiyona geçilerek tedbir alınması gerektiğini vurguladı. İklim krizi ve buna bağlı olarak gelecekte yaşanacak kuraklıkların gelecek periyodun en kıymetli iki sorunu olduğunu tabir eden TEMA Vakfı İdare Konseyi Lideri Deniz Ataç, kuraklıktan en çok etkilenen dalın tarım olacağının altını çiziyor.
TARIMSAL ÜRETİM ETKİLENİYOR
Kuraklığın dünyanın her yerinde iklim tipine bağlı olmaksızın görülen bir tabiat olayı olduğunu hatırlatan Deniz Ataç, “1970-2019 yılları ortasında oluşan doğal felaketlerin yüzde 50’sini kuraklık oluşturuyor. Kuraklık nedeniyle tıpkı periyotta 650 milyon insan ömrünü yitirdi ve bunun yüzde 90’ı iklimin kurak ve yarı kurak olduğu gelişmekte olan ülkelerde yaşandı. İklim krizi nedeniyle kuraklığın sayısı ve şiddeti artıyor. Kuraklıktaki artış oranı son 20 yılda yüzde 29 oldu. IPCC Raporlarına nazaran global ısınma 1.5 derece olursa her 10 yılda bir kuraklık oluşma sıklığı yüzde 50, 2 dereceye ulaşması halinde ise yüzde 70 artacak.. Su meşakkati çeken insan sayısının 2040 yılında 5.7 milyara ulaşabileceği ve her dört çocuktan birinin çok kuvvetli derecede su ıstırabı çeken bölgelerde yaşayacağı kestirim ediliyor. Üretilen besinin yüzde 80’i sırf yağmur suyuna dayalı üretimin yapıldığı kuru tarım yerlerinden geliyor. Bu nedenle kuraklık ziraî üretimi etkiliyor, kuraklığa bağlı olarak değerli ölçüde randıman kayıpları oluşabiliyor. Geçen yıl 65 vilayetimizde kuraklık nedeniyle randıman kayıpları olduğu, kimi yerlerde eser kayıplarının yüzde 70’e ulaştığı bildirildi” dedi.
TEMA Vakfı tarafından Türkçeleştirilen IPPC İklim Değişikliği ve Arazi Raporu Yönetici Özeti’ne de atıfta bulunan Ataç, “Türkiye’nin de içinde yer aldığı Akdeniz Çanağı, iklim krizinin en olumsuz tesirlerinin görüleceği bölgeler ortasında gösteriliyor. Akdeniz Çanağı’nda yüksek hava sıcaklıklarının sıklığının, şiddetinin ve müddetinin artmaya devam edeceği, yağışların azalacağı, orman yangınlarında yüzde 50 artış olacağı, ziraî eser ve hayvancılık verimliliğinin ve bitki biyolojik çeşitliliğinin azalacağı öngörülüyor. Elhasıl gelecekte en kıymetli sıkıntılarımız, yanan orman alanlarında artış, su kıtlığı ve ziraî üretimde azalış, buna bağlı olarak kırsal alanların sosyo-ekonomik olarak etkilenmeleri olacaktır” dedi.
ÖNLEMLER NELER OLMALI?
Kuraklık oluştuktan sonra alınacak tedbirlerin geç olacağını vurgulayan Ataç, “Kuraklığın, ebediyen karşılaşılma mümkünlüğü yüksek, üstelik yaşanan iklim krizi ile daha da şiddetlenmesi beklenen doğal bir felaket olacağını kabul ederek, hazırlıklı olacak ve tesirlerini azaltacak önlemleri içeren planlar hazırlamak gerekiyor. Bu kapsamda 25 su havzamızın 13’ünde kuraklık idare planlarının hazırlanması kıymetli bir adımdır. Kalan havzalar için de bu çalışmalar tamamlanmalı, kuraklık riski yüksek ve etkilenebilir nüfusun yüksek olduğu bölgeler önceliklendirilerek hazırlanan planlar acilen uygulamaya konulmalı. Kuraklık artışında ana nedenin insan olduğu dikkate alınarak tahrip olan yerlerde onarım çalışmaları yapılmalı, arazi tahribatı engellenmeli. Vakıf olarak bizim de iştirak sağladığımız Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Gayret Kontratı 15. Taraflar Toplantısı’nda, Arazi onarımlarıyla ilgili ‘2022-2024 için Hükümetlerarası Kuraklık Çalışma Kümesi Oluşturma’ taahhüdü verilmesi bu bahiste kıymetli bir adım olmuştur” diyerek 2030 yılına kadar 1 milyar hektar bozulmuş arazi onarımını hızlandırma taahhüdünü memnunlukla karşıladıklarını tabir etti.
