Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, CNN International televizyonunda katıldığı bir programda, Ukrayna-Rusya savaşına ait son gelişmeleri kıymetlendirdi.
Rusya’nın Ukrayna’da sivil yapıları amaç alarak tansiyonu tırmandırabileceği tarafındaki haberlere ait Kalın, “Çatışmanın rastgele bir kısmında rastgele bir tansiyondan çok telaş duyuyoruz” dedi.
Kalın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile telefon görüşmelerinin yanı sıra ferdî olarak da görüştüğünü aktararak şöyle devam etti:
“Cumhurbaşkanımız alışılmış ki Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski ile birinci etapta mevcut hasımlıklara son vermek ayrıyeten direkt kapsamlı bir barış müzakeresi çerçevesi değilse de tahminen bir ateşkesi getirecek önemli müzakerelere öncülük edecek bir yol bulmak için yakın temas halinde. Bunun üzerinde çalışıyoruz. Ancak alışılmış ki Herson, Kırım ve Zaporijya’da yahut Rusya’nın işgali altındaki Ukrayna’nın rastgele bir bölgesinde meydana gelebilecek rastgele bir şiddetin tırmanmasından çok derede tasa duyuyoruz.”
“ZAPORİJYA SAATLİ BOMBAYA DÖNÜŞEBİLİR”
Türkiye’nin mevcut arabuluculuğu kolaylaştırıcı konumunu Zaporijya Nükleer Santrali’ne de kullanıp kullanamayacağına ait Kalın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Zaporijya Nükleer Santrali’nin kritik durumda olduğu konusunu Zelenski ile basın toplantısında gündeme taşıdığını ve Türkiye’nin birebir bildirisi farklı kanal ve düzeylerde Rusya’ya da ilettiğini bildirdi.
Kalın, Türkiye’nin santralin öbür bir Çernobil kazasıyla sonuçlanmasını istemediğini vurgulayarak şu sözleri kullandı:
“Rusya ve Ukrayna’dan Milletlerarası Atom Gücü Ajansı’ndan (UAEA) bir heyetin çok yakında, gelecek hafta yahut 10 gün içinde bu alanı ziyaret edeceğini öğrenmekten memnuniyet duyduk. Mevcut durumdan Devlet Lideri Zelenski’nin alışılmış çok kaygılı olduğuna yönelik bir haber aldığımıza inanıyorum. Zira nükleer santral, Rus güçlerince kuşatılmış durumda. Lakin Ukraynalı yetkililer, teknik takımlar, olağan güvenlik grupları de nükleer santralin içinde.
Yani santrali çevreleyen alanların Ukrayna tarafından mayınlandığını söylemek istiyorum. Bu yüzden durum şu an çok kritik ve Allah esirgesin saatli bir bombaya dönüşebilir. Şayet bir şeyler olursa rastgele bir kaza, çabucak olmasını beklemiyoruz fakat bilirsiniz büyük bir felaketin içinde olabiliriz. Bu yüzden bunun olmasını engellemeye çalışıyoruz ve Ruslarla kuşatma alanlarından güçlerini geri çekmesi ve UAEA’nın heyetinin girebilmesi, Zaporijya’nın etrafında bir çatışmasızlık bölgesi, askeri olmayan bir bölge oluşturulması için görüşüyoruz.”
“TAHIL MUAHEDESİ MÜZAKERELERİN TEKRAR BAŞLAMASI İÇİN BİR PLATFORMA DÖNÜŞEBİLİR”
Türkiye’nin tahıl muahedesini, Ruslar ve Ukraynalılar ortasında inancı inşa edecek, onları müzakere masasına tekrar getirecek bir şeye dönüştürüp dönüştüremeyeceği konusuna ait Kalın, “Bunun mümkün olduğuna inanıyoruz. İstanbul’da martta Rus ve Ukraynalı heyetler bir ortaya geldiğinde bu bahtımız oldu” değerlendirmesinde bulundu.
Kalın, Rus ve Ukraynalı heyetlerin kelam konusu görüşmesinde tüm ayrıntılarda olmasa da çok sayıda prensip üzerinde anlaştıklarını anımsatarak şunları kaydetti:
“Lakin daha ileri gitme konusunda maalesef (Ukrayna) Bucha’da olanlar ve kimi şeyler, taarruzlar vesaire daha fazla ilerlemeyi engelledi. Lakin hala Birleşmiş Milletler (BM) aracılığıyla Rusya ve Ukrayna ortasında itimadı inşa edilebileceğimize, tahıl muahedesinin müzakerelerin tekrar başlaması için bir platform yahut yol olarak işe yarayabileceğine inanıyoruz. Fakat olağan ki bu yalnızca Ruslar ve Ukraynalıların iradesini değil memleketler arası toplumun da bu doğrultuda dayanağını gerektiriyor.”
“ULUSLARARASI TOPLUMU, TEŞEBBÜSÜ DESTEKLEMEYE ÇAĞIRIYORUZ”
Bunun için Rusya’nın Ukrayna kentlerine yönelik tüm akınlarını durdurması ve her iki tarafın da istekli olması gerektiğine işaret eden Kalın, “Bu mevzuda çok çalışıyoruz. Şu anda tüm ayrıntıları açıklayamam ancak bu mevzuda iki tarafı yakınlaştırmak için farklı kanallarda çok çalışıyoruz” dedi.
Kalın, UAEA grubunun inceleme için Ukrayna’nın Zaporijya Nükleer Santrali’ne gidebilmesi konusunda Ukrayna ve Rusya taraflarının birebir fikirde olup olmadığına ve bunun bir haftada gerçekleşmeyeceğine yönelik soru üzerine kendilerine söylenenin bu olduğu karşılığını verdi.
Ekibin oraya gitmesini, özgür ve inançlı bir ortamda raporlamasını yapmasını umduklarını belirten Kalın, şunları söyledi:
“Umarım bu, nükleer santralin içindeki ve etrafındaki çok gergin duruma bir çeşit mola, durma yahut bir cins duraklama sağlayacaktır. Olağan ki hiç kimse rastgele bir nükleer felaket yaşamak istemez. Rusların da bu türlü bir şey isteyeceğini sanmıyorum fakat doğal ki nükleer santrali kuşattılar. Bu çok kritik ve tehlikeli. Bu yüzden elimizden gelenin en güzelini yapıyoruz. Milletlerarası toplumu da Zaporijya Nükleer Santrali ve etrafında güvenliği sağlamak için bu teşebbüsü desteklemeye çağırıyoruz. Fakat orada yapılacak çok iş var.”
“KIRIM’LA İLGİLİ BÜYÜK FOTOĞRAFTAN SOYUTLANACAK RASTGELE BİR TAHLİL PRATİK OLMAYACAK”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Rusya tarafından yasa dışı ilhak edilen Kırım’ın Ukrayna’ya iadesi davetine ait soru üzerine Kalın, 2014’ten bu yana Türkiye’nin bu husustaki durumunun birebir kaldığını belirtti.
Kalın, Kırım’ın ilhakını asla tanımadıklarına, bunun yasal olmadığına, Kırım’ın yasal ve tarihî olarak Ukrayna’nın bir modülü olduğuna dikkati çekti.
Şu anda hukuken Kırım’ın Ukrayna’nın bir kesimi olduğunu, Türkiye’nin Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini desteklediğini vurgulayan Kalın, bu savaşa yönelik rastgele bir tahlile, Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğü temelinde ulaşılması gerektiğinin altını çizdi.
Kalın, mevcut fiili durumda Kırım’ın Rus denetiminde olduğuna dikkati çekerek “Elbette Ukrayna tarafı, Kırım’ı geri almak için farklı yollar arama hakkına sahip fakat savaşın gerçekleri göz önüne alındığında, bu noktada güç bir davet üzere görünüyor. Bence Kırım’la ilgili büyük fotoğraftan soyutlanacak rastgele bir tahlil nitekim pratik olmayacak” sözünü kullandı.
Mevcut durumda savaşı ele almadan yalnızca Kırım’ı almaya odaklanmanın işe yaracağını düşünmediğini kaydeden Kalın, gereksinim duyulan şeyin Ukrayna topraklarındaki irili ufaklı taarruzları durdurmanın bir yolunu bulmak ve akabinde Rusya’nın Ukrayna’dan nasıl çekileceğini konuşmak olduğunu lisana getirdi.
Kalın, Kırım’ın bunlardan sonra konuşulabileceğine, bunun daha pratik ve uygulanabilir bir yol olduğuna işaret etti.
