Önümüzdeki haftanın en değerli gündem hususu ABD tarafından açıklanacak güncellenmiş ikinci çeyrek büyüme verisi olarak göze çarpıyor.
2022 yılının birinci çeyreğinde %1,6 daralan ABD ekonomisi, ikinci çeyrek öncü verisinde %0,9 daralmıştı. Data akabinde ABD teknik resesyona giriş olmasına karşın, gerek politikler gerek iktisat insanları ABD’nin resesyonda olmadığını, istihdamdaki güçlü seyir nedeniyle bu durumun istihdam sayılmadığını lisana getirmişti. İkinci çeyrek verisi ile ilgili ikinci güncelleme Perşembe günü gelecek. Datanın çeyreksel bazda %0,9 daralmaya işaret etmesi bekleniyor. Bu da teknik resesyonun devamı olacağından piyasalarda telaşlar artabilir. Fed’in faiz artırımlarının gayesi enflasyonu düşürmek olsa da yapılan artırımlar ekonomilerde durağanlığa işaret ettirtiyor. Büyümeden fazla fiyatlar genel seviyesindeki artışların olağanlaşması amaçlanıyor. Fed, son tutanaklarında ‘enflasyon gözle görülür formda düşene kadar faiz artırımına devam’ bildirisi verdi. Geçtiğimiz haftalarda gelen ABD enflasyon verisinin geri çekilmeye işaret etmesi ile piyasalarda bir sonraki faiz artırımında 50 baz puan işaret edilmiş olsa da makroekonomik bilgilerin güçlü gelmesi ve son tutanaklar göz önüne alındığında 75 baz puan daha yüksek sesle konuşuluyor. Güzel olan noktanın ise Fed’in temkinli kelamlı yönlendirmesi olarak düşünüyoruz. Zira Nisan ayında da geri çekilen ABD enflasyonu akabinde en berbatın geride kaldığına dair oluşan algı sonrasında, Mayıs ve Haziran’da gelen bilgiler, piyasalarda şok tesiri yaratmış, Fed şahin tavrına tekrar dönerek ‘sözlü yönlendirmelere güvenilmesi’ gerektiğini söylemişti.
2020 yılında tüm dünyayı tesiri altına alan coronavirüs pandemisi ile birlikte besin fiyatlarındaki yükseliş, güç meseleleri, lojistik ve tedarik külfetleri ile geçmişte gelişmekte olan ülkelerin en büyük sorunu olan enflasyon, gelişmiş ülkelerde de gündemin en değerli hususu oldu. 2021 yılı içerisinde olağanlaşma adımlarının hızlanması, aşılanmaların artması ile bağışıklıkların güçlenmesi, ülkeler ortası uçuş kısıtlamalarının kalkması sonrasında olağanlaşma beklenirken 2022 yılına Rusya – Ukrayna savaşı damgasını vurdu. Jeopolitik gerginlikle birlikte artan arz riskleri sonucunda enflasyon verileri açıklandığında Mart’tan bu yana enflasyon için en çok kullandığımız cümle ‘son yılların en yükseği’ oldu.
Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaş sonrasında Rusya’ya karşı ekonomik yaptırımlar kelam konusu olsa da, Rusya bu krizin etrafında en büyük silahı olan enerjiyi tedarikçisi pozisyonundan faydalandı diyebiliriz. Ocak ayında İngiltere’de tedarik külfeti nedeniyle yavaş yavaş konuşulmaya başlanan güç krizi, Rusya–Ukrayna ile büsbütün global krize dönüştü. Sert yükselen fiyatlamalar ithalatçı ülkeleri badireye sokarken, Rusya’ya yapılabilecek muhtemel yaptırımlarda güç sorunu daima ön plana çıktı. Güç ile ilgili diğer tedarikçi ülkeler aranıp, OPEC’den planlamalara yönelik adımlar beklenirken, AB ülkeleri son olarak Rusya’ya bağımlı oldukları güç kaynaklarının tasarrufunu sağlamak ve potansiyel güç krizinin önüne geçebilmek için sokak lambalarını kapatma ve ışıklı reklam tabelalarının kullanımında sınırlamaya varan tedbirler aldı. AB ülkelerinin ortalamalarına bakıldığında Rusya’dan tedarik ettikleri doğal gaz ölçüsünün ~%36 olduğunu düşünürsek, Rusya dışından öbür ülkelerden güç tedariki ya da güç üretimi için farklı alternatifler bulunamaz ise artan güç maliyetleri ve güce erişim kısıtlamalarına bağlı arz kahırları oluşalar AB iktisadında yavaşlama riskleri piyasalarda fiyatlanmaya devam edebilir.
